Οι τραυματισμοί στον αθλητισμό είναι κάτι που απασχολεί τόσο τους αθλητές όσο και τους ειδικούς σε αυτόν τον τομέα. Πολλές φορές, η αντίληψη περί ατυχίας ή τύχης κυριαρχεί, αλλά η πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ πιο περίπλοκη. Επηρεάζοντας τόσο το σωματικό όσο και το ψυχικό κομμάτι του αθλητή, οι τραυματισμοί μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην απόδοση και την αυτοπεποίθηση.
Έρευνες έχουν επισημάνει ότι το 50% των ερασιτεχνών αθλητών υποφέρουν από τραυματισμούς οι οποίοι τους κρατούν μακριά από τη συμμετοχή τους στη φυσική δραστηριότητα για διάστημα μεγαλύτερο της μίας εβδομάδας.
Τραυματισμοί στον Αθλητισμό: Ψυχολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν την πιθανότητα τραυματισμού.
Οι ψυχολογικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν έναν αθλητή σε τέτοιο βαθμό ώστε να έχει υψηλό κίνδυνο τραυματισμού είναι ποικίλοι και με ιδιαίτερη βαρύτητα ο καθένας.
Πιο συγκεκριμένα:
- H προσωπικότητα
- To στρες/αντίδραση στο στρες (αυξημένη μυϊκή ένταση, περιορισμός οπτικού πεδίου, αυξημένη δυνατότητα περισπασμού)
- H έλλειψη συγκέντρωσης
- Τα χαμηλά επίπεδα προσοχής
- Η χαμηλή αυτοπεποίθηση
- Η χαμηλή ψυχική ανθεκτικότητα
- Η αρνητική ψυχική διάθεση
- Η ψυχική εξουθένωση και
- Τα αρνητικά συναισθήματα (θυμός, κούραση, κακή διάθεση, σύγχυση)
Όλα τα παραπάνω είναι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες για τραυματισμό.
Παραδείγματα ψυχολογικών παραγόντων και ο ρόλος τους στους τραυματισμούς.
- Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αθλητές οι οποίοι βιώνουν στρεσογόνες καταστάσεις (αγώνες, σημαντική προπόνηση, κακή απόδοση κ.α.) και δεν έχουν τις απαιτούμενες ικανότητες να τις αντιμετωπίσουν βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού. Αυτό συμβαίνει καθώς προκαλούνται αλλαγές στη συγκέντρωση και τη μυϊκή τάση του ατόμου.
- Ο παράγοντας της προσωπικότητας, η ικανότητα αντιμετώπισης (coping resources) και το ιστορικό του στρες (history of stressors) επίσης επηρεάζουν την πιθανότητα τραυματισμού.
- Σε μία πρόσφατη μελέτη, βρέθηκε ότι το 18% της διάρκειας που χάθηκε εξαιτίας τραυματισμού αποδόθηκε σε ψυχολογικούς παράγοντες.
Επιπλέον, νεότερα ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η αντίληψη για την προσωπική αξία και την αυτοεκτίμηση τείνει να είναι χαμηλότερη για τον τραυματισμένο αθλητή, ενώ, η αυτοπεποίθηση και η αυτό-αποτελεσματικότητα την περίοδο που ο αθλητής απέχει από την προπόνηση και τις αθλητικές δραστηριότητες, μειώνονται αισθητά. Αντιμετώπισε το άγχος και το στρες με φυσικό τρόπο! Ανακάλυψε τις βιταμίνες για άγχος – στρες και συμπληρώματα διατροφής που μπορούν να σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις τις προκλήσεις του αθλητισμού. Κλικ εδώ: Βιταμίνες για Άγχος – Στρες
Τα εναέρια αθλήματα και το Pole Dancing: Ο ρόλος του ψυχολόγου στην πρόληψη τραυματισμών.
Τα εναέρια αθλήματα και το Pole Dancing δε διαφέρουν ποσοτικά στο βαθμό επικινδυνότητας από άλλα αθλήματα, αλλά ποιοτικά. Ωστόσο, ο intsructor οφείλει και πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην αντίληψη αυτών των καταστάσεων και να επιδιώκει την πρόληψη των τραυματισμών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί όταν:
- Έχει στενή προσωπική σχέση με τους αθλητές και υπάρχει γενικότερα σχέση εμπιστοσύνης.
- Είναι γνώστης των καταστάσεων που περνάει ο αθλητής εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου.
- Δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε τυχόν αλλαγές της συμπεριφοράς του αθλητή, μπορεί να τις αιτιολογήσει ή αν χρειαστεί, προσφέρει τη βοήθειά του για να ξεπεραστούν.
Τραυματισμοί στον Αθλητισμό: Ψυχολογικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση και την ανάρρωση
Μετά από έναν τραυματισμό η αγωνία τόσο των προπονητών όσο και των αθλητών αποτυπώνονται τόσο σε φυσικούς παράγοντες:
- επανατραυματισμός
- επαναφορά τεχνικής
- επαναφορά καλής αγωνιστικής κατάστασης
Όσο και σε κοινωνικούς παράγοντες:
- απομόνωση από συμπαίκτες
- αντικατάσταση του παίκτη στην ομάδα
- μείωση οικονομικών προνομίων
- σύγκριση με συναθλητές
- ψυχολογική πίεση για επαναφορά
Για την αντιμετώπιση ενός τραυματισμού, ο αθλητής εκτός από την ιατρική στήριξη πρέπει να δώσει βάρος και στην ψυχολογική στήριξη. Η επαναφορά από τον τραυματισμό εξαρτάται από το μέγεθος του τραυματισμού, την προσωπικότητα του αθλητή αλλά και την θετική αντιμετώπιση από το περιβάλλον του και από τον ίδιο.
Ο ρόλος του ειδικού – αθλητικού ψυχολόγου στην αποκατάσταση κάποιου τραυματισμού είναι εξαιρετικά σημαντικός.
Ο ψυχολόγος βοηθάει τον αθλητή:
- Να κάνει γνωστική αναδόμηση και να αλλάξει διάθεση και σκέψεις
- Να χειριστεί το στρες που προκαλεί ένας τραυματισμός
- Να επανακαθορίσει στόχους
- Να αναπτύξει θετική ανατροφοδότηση
- Να χρησιμοποιήσει τεχνικές θετικού αυτοδιαλόγου, νοερής απεικόνισης και χαλάρωσης
- Να αυξήσει τα εσωτερικά του κίνητρα
Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι οι αθλητές που χρησιμοποίησαν τις παρακάτω στρατηγικές είχαν μεγαλύτερη επιμονή στο πρόγραμμα αποκατάστασης και γρηγορότερη ανάρρωση:
- Καθορισμός στόχων
- Αυτο-ομιλία
- Νοερή απεικόνιση
Πιο συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι η παρακίνηση ήταν ένα σημαντικό εργαλείο για τη συμμόρφωση με το πρόγραμμα άσκησης που οι αθλητές έπρεπε να εκτελέσουν στο σπίτι.
Πιο πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η ψυχολογική παρέμβαση έχει θετική επιρροή:
- Στην αποκατάσταση αθλητικών τραυματισμών
- Στη διάθεση του ατόμου κατά την αποκατάσταση
- Στην επιτυχή αντιμετώπιση και αποκατάσταση της αυτοπεποίθησης.
Κλείνοντας, πρέπει να τονιστεί ότι ακόμη και μετά από έναν τραυματισμό μπορεί να προκύψουν διάφορα οφέλη για τον αθλητή, και αυτά έχουν να κάνουν με:
- Την αύξηση της ψυχικής ανθεκτικότητας
- Την ανάπτυξη της προσωπικότητας μέσα από δύσκολες καταστάσεις
- Την εκμάθηση διαχείρισης του στρες
- Την αύξηση της αυτό-αποτελεσματικότητας
- Την αύξηση των εσωτερικών κινήτρων.
Τραυματισμοί στον Αθλητισμό: Επιλογος
Οι τραυματισμοί αποτελούν αναπόφευκτο μέρος του αθλητισμού, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν και να ξεπεραστούν με την κατάλληλη προσέγγιση. Η ψυχολογία παίζει έναν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση των τραυματισμών και μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για τους αθλητές που επιθυμούν να επιτύχουν την κορυφή του αθλητισμού.
Στο τέλος της ημέρας, η συνεργασία μεταξύ σώματος και πνεύματος μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για την πρόληψη τραυματισμών και την υγιή επιστροφή στον αθλητισμό. Ας φροντίσουμε λοιπόν να δίνουμε την δέουσα προσοχή και φροντίδα στον εαυτό μας, τόσο στο γήπεδο όσο και στην καθημερινότητά μας, για να απολαμβάνουμε τον αθλητισμό με υγεία και επιτυχία.
Μοιραστείτε μαζί μας τις δικές σας εμπειρίες σχετικά με τους αθλητικούς τραυματισμούς και την αντιμετώπιση τους. Περιμένουμε τα σχόλιά σας!
Πηγές: 1. Andersen, M. B. (2001). Returning to action and the prevention of future injury. In J. Crossman (Ed.),Coping with sports injuries: Psychological strategies for rehabilitation (pp. 162–173). Melbourne, Australia: Oxford University Press. Ogilvie, B. C. (1966). Problem athletes and how to handle them. London: Pelham Books 2. Rotella, R. J., & Heyman, S. R. (1986). Stress, injury, and the psychological rehabilitation of athletes. In J. M. Williams (Ed.), Applied sport psychology (pp. 343-364). Palo Alto, CA: Mayfield. 3. Smith, A. M., Stuart, M. J., Wiese-Bjornstahl, D. M., Milliner, E. K., O'Fallon, W. M., & Crowson, C. S. (1993). Competitive athletes: Preinjury and postinjury mood state and self-esteem. Mayo Clinic Proceedings, 68. 4. Taylor, J., & Taylor, S. (1997). Psychological approaches to sports injury rehabilitation. Gaithersburg, MD: Aspen. 5. Wiese-Bjornstal, D. M., Smith, A. M., Shaffer, S. M., & Morrey, M. A. (1998). An integrated model of the response to sport injury: Psychological and sociological dynamics. Journal of Applied Sport Psychology, 10, 46–69. 6. Williams, J.M., & Andersen,M. B. (1998). Psychosocial antecedents of sport injury: review and critique of the stress injury model. Journal of Applied Sport Psychology, 10, 5–25.
